Vị trí, vai trò và giá trị của Chiến thắng Điện Biên Phủ

Chủ nhật - 18/04/2021 22:05

Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ là sự kết thúc thắng lợi một cuộc kháng chiến chống xâm lược của nhân dân Việt Nam, trường kỳ, gian khổ trong vòng vây - mà còn là sự kiện khởi đầu cho một cao trào của phong trào cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân các nước thuộc địa đứng lên đấu tranh thoát khỏi ách nô dịch của chủ nghĩa thực dân trong lịch sử thế giới cận - hiện đại.

Trận quyết chiến lịch sử Điện Biên Phủ ở Việt Nam đi đến thắng lợi cuối cùng vào chiều ngày 7-5-1954, cách đây gần 67 năm. Lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, một đất nước Việt Nam mới non trẻ, vừa thoát khỏi ách thuộc địa nửa phong kiến, đất không rộng, người không đông, kinh tế lạc hậu, trang bị vũ khí, tiềm lực quân sự đều yếu hơn, nhưng đã đánh thắng quân đội hùng hậu của một cường quốc phương Tây có tiềm lực kinh tế và quân sự lớn gấp nhiều lần, trang bị vũ khí hiện đại... vào hàng bậc nhất lúc bấy giờ.
Chiến thắng Điện Biên Phủ đã làm sụp đổ thành luỹ thực dân cũ ở vị trí xung yếu nhất, báo hiệu sự thất bại toàn cầu của chủ nghĩa thực dân mới do Mỹ đứng đầu. Góp phần to lớn vào phong trào đấu tranh vì hoà bình, tiến bộ của nhân loại.
Thắng lợi của nhân dân Việt nam ở Điện Biên Phủ không chỉ là thắng lợi của khát vọng độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam, mà còn là khát vọng của tất cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới, là giá trị của nhân loại tiến bộ. Cố Tổng thống Ken-nơ-đi gián tiếp thừa nhận: “Qua nghiên cứu chúng ta thấy rằng cách mạng giải phóng dân tộc là một sự kiện cơ bản của thời đại chúng ta. Sức mạnh to lớn nhất trên thế giới, đó là khát khao vươn lên độc lập dân tộc... Ai-xen-hao đã phải chịu những hậu quả chính trị của Điện Biên Phủ và sự tống cổ những người phương Tây khỏi Việt Nam năm 1954”. Điều thú nhận đó góp phần lý giải về một chiến thắng mà tự chiến thắng đó đã góp phần giải đáp những vấn đề lý luận và thực tiến mà thời đại đã đặt ra lúc bấy giờ.
Không còn gì phải nghi ngờ rằng, Điện Biên Phủ là thắng lợi đầu tiên của các dân tộc thuộc địa trước đội quân xâm lược nhà nghề của một đế quốc lớn. Vì

trước trận Điện Biên Phủ, trong suốt 500 năm lịch sử chế độ thuộc địa, chưa từng có một nước thuộc địa nào đánh thắng cuộc chiến tranh xâm lược của một đế quốc lớn, chưa có một thuộc địa nào dùng phương pháp hoà bình buộc các nước cai trị thuộc địa trao trả độc lập thực sự.
“Tiếng sấm” Điện Biên Phủ chấn động địa cầu, vang tới những vùng xa xôi còn đang chìm đắm trong đêm dài nô lệ và truyền niềm tin cho các dân tộc bị áp bức vùng lên đấu tranh. “Tiếng sấm” đó báo hiệu cơn giông bão sắp đến với chủ nghĩa thực dân. Trong khoảng thời gian gần 2 thập niên sau Điện Biên Phủ, hàng loạt nước thuộc địa và phụ thuộc ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ La tinh lần lượt giành được độc lập, với hình thức và mức độ khác nhau.
Không chỉ vậy, Điện Biên Phủ góp phần làm thay đổi cục diện thế giới nửa sau thế kỷ XX. Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ mang ý nghĩa là chiến thắng chung của phong trào đấu tranh vì hoà bình, tiến bộ xã hội trên toàn thế giới. Nó chứng minh một chân lý giản dị của thời đại: Các dân tộc bị áp bức, bị xâm lược có ý chí kiên cường và đường lối đúng đắn, sáng tạo, biết đoàn kết đấu tranh vì độc lập, tự do, thì nhất định sẽ giành được thắng lợi.
Năm 1964, Kỷ niệm 10 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Điện Biên Phủ là cột mốc bằng vàng trong lịch sử. Nó ghi rõ nơi chủ nghĩa thực dân lăn xuống dốc và tan rã, đồng thời phong trào giải phóng dân tộc khắp trên thế giới đang lên cao đến thắng lợi hoàn toàn”[1]. “Đó là thắng lợi vĩ đại của nhân dân ta, mà cũng là thắng lợi chung của tất cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới”[2]. Điện Biên Phủ còn như một “điểm hẹn tất yếu” mà lịch sử dành cho số phận của những cuộc chiến tranh xâm lược trong thời đại ngày nay. Đó là bất cứ dân tộc nào áp đặt ý muốn của mình lên dân tộc khác, cuối cùng nhất định sẽ thất bại.
Điện Biên Phủ là một mốc dấu lịch sử khẳng định ý chí và sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Chiến thắng này là sự phát huy thành quả của cuộc cách mạng Tháng Tám năm 1945 và tiền đề cho thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước sau này. Chiến thắng Điện Biên Phủ ghi dấu trưởng thành của Quân đội Nhân dân Việt Nam - một quân đội phát triển “từ con số 0”, đến thời điểm đó mới tiêu diệt được từng tiểu đoàn địch phòng ngự trong công sự vững chắc và thường chỉ đánh trong đêm, nhưng ở Điện Biên Phủ đã tiêu diệt 21 tiểu đoàn phòng ngự trong tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương khi đó, với 8 trung tâm đề kháng, 49 cứ điểm được xây dựng kiên cố, được tiếp viện bằng máy bay. Cuộc chiến đấu kéo dài liên tục 56 ngày đêm với những đỉnh cao của độ ác liệt. Chiến thắng Điện Biên Phủ đã tạo nên chỗ dựa vững chắc, tạo nên lực lượng và ý chí, niềm tin và kinh nghiệm để quân và dân Việt Nam trên cả hai miền Nam, Bắc tiến lên đánh bại chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ, đưa đất nước Việt Nam bước vào kỷ nguyên độc lập, thống nhất hoàn toàn, tiến hành sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước. Sau này Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho biết: “Trong quá trình kháng chiến chống Mỹ, hàng triệu thanh niên lên đường vào Nam chiến đấu, trong đó hàng vạn “Chiến sỹ Điện Biên Phủ” đã lập công xuất sắc. Hàng ngàn “Chiến sỹ Điện Biên Phủ” đã tham gia cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, trong đó có 3 trong 4 Tư lệnh Quân đoàn từng là Trung đoàn trưởng chiến đấu ở Điện Biên Phủ”.
Chiến thắng vĩ đại Điện Biên Phủ đã làm cho 3 tiếng “Điện Biên Phủ” trở thành biểu tượng của sức mạnh Việt Nam. Chiến thắng vĩ đại đó có nguồn gốc sâu xa là truyền thống yêu nước nồng nàn, tinh thần độc lập, tự chủ, ý chí quật cường bất khuất, trí thông minh, sáng tạo, tình đoàn kết nhân ái. Đó là những nhân tố chủ yếu tạo nên bản sắc văn hoá của dân tộc Việt Nam được hun đúc qua mấy nghìn năm lịch sử.
Tinh thần Điện Biên Phủ trước hết là tinh thần yêu nước, là tinh thần “không có gì quý hơn độc lập tự do”, bất khuất không cam chịu làm nô lệ, sẵn sàng xả thân vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, quyết chiến, quyết thắng là sự kết hợp tinh thần dũng cảm kiên cường với trí thông minh sáng tạo và những nỗ lực phi thường để khắc phục những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua, làm được những việc tưởng chừng không thể làm nổi, tạo nên bước tiến vượt bậc về khả năng và sức mạnh chiến đấu để đánh bại mọi kẻ thù.
Sức mạnh làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ là sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, sức mạnh của toàn dân, toàn quân, của cả nước, từ tiền tuyến đến hậu phương được động viên vào trận quyết chiến Điện Biên Phủ. Lần đầu chúng ta tập trung gần 5 sư đoàn chủ lực mạnh vào một trận đánh, động viên các chiến trường trong cả nước và hai nước bạn Lào, Cam-pu-chia chiến đấu phối hợp với chiến trường chính Điện Biên Phủ. Chúng ta huy động sức người, sức của từ vùng tự do Thanh - Nghệ - Tĩnh, Tây Bắc, Việt Bắc và nhiều tỉnh vùng địch tạm chiếm ở Bắc Bộ để chi viện cho chiến trường Điện Biên Phủ.
Chiến thắng Điện Biên Phủ, đó là sự kết tinh trí tuệ, bản lĩnh của Đảng. Sự lãnh đạo đó không những thể hiện ở đường lối chính trị và đường lối quân sự đúng đắn ở sự chỉ đạo chiến lược và chiến thuật tài tình trên chiến trường mà điều quan trọng còn thể hiện ở vai trò tiên phong hy sinh, gương mẫu của những người đảng viên. Trước những thử thách ác liệt của trận Điện Biên Phủ, biết bảo đảng viên ưu tú đã một lòng vì nước vì dân, nêu cao tinh thần gương mẫu trong chiến đấu, không quản gian khổ, hy sinh, sẵn sàng xả thân để giành chiến thắng.
Sức mạnh Điện Biên Phủ được tôn lên từ những chỉ đạo, quyết định mang tính chiến lược, trên cơ sở tôn trọng thực tế, nắm vững quan điểm thực tiễn, không chủ quan duy ý chí, luôn bám sát sự phát triển của thực tiễn, khi tình hình đã thay đổi. Nghĩa là “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Đây là bài học giá trị sâu sắc nhất về lãnh đạo và chỉ huy trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Bài học đó vẫn còn giá trị lớn khi chúng ta đang phát huy tinh thần “Điện Biên Phủ”, nêu cao lòng yêu nước, tinh thần độc lập, tự chủ, ý chí tự cường, quyết tâm vượt qua thách thức, phát huy trí thông minh sáng tạo, dám nghĩ, dám làm để làm nên nhiều “Điện Biên Phủ mới” trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước và hội nhập quốc tế./.