Học sinh chuẩn bị các sản phẩm tham dự Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh lần thứ V, năm 2021. “Thùng rác thông minh” - sản phẩm được em Hà Tiến Dũng, học sinh lớp 5A3, Trường Tiểu học thị trấn Mường Chà (huyện Mường Chà) sáng chế nhằm giải quyết những hạn chế của thùng rác thông thường và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng.
Nói về ý tưởng sáng tạo sản phẩm, Dũng chia sẻ: Trong quá trình học tập tại trường, em thấy nhiều bạn hay vứt rác bừa bãi, khi bỏ rác vào thùng thì ngại mở nắp thùng ra vì sợ bẩn, hoặc là cảm thấy bất tiện khi sờ tay vào thùng rác. Chính điều này đã khiến em nung nấu ý tưởng sáng chế những chiếc thùng rác thông minh, để các bạn học sinh thuận tiện hơn trong việc xử lý rác thải, giúp nâng cao ý thức bảo vệ và giữ gìn vệ sinh môi trường cũng như góp sức xây dựng mái trường ngày càng xanh, sạch, đẹp hơn.
Qua quá trình nghiên cứu, thiết kế mạch, lắp ráp và tiến hành thử nghiệm, sản phẩm “Thùng rác thông minh” đã hoàn thành với thiết kế đơn giản, dễ dàng sử dụng. Vì được thiết kế bộ mạch thực hiện đóng mở nắp thùng rác nên khi có người muốn vứt rác và đặt tay trước cảm biến, thùng rác sẽ tự động mở nắp dễ dàng mà không cần phải chạm vào thùng rác. Đây được coi là giải pháp cần thiết, vừa đảm bảo vệ sinh, vừa tránh được nguy cơ tiếp xúc với đồ vật của nhiều người trong thời điểm dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp. Một điểm nhấn nữa của sản phẩm chính là âm thanh tự động, với việc phát khẩu hiệu “Hãy cùng nhau bảo vệ môi trường, bảo vệ trái đất xanh” được lặp đi lặp lại mỗi khi có người muốn bỏ rác vào thùng cũng chính là lời nhắc nhở mọi người phải có trách nhiệm chung tay bảo vệ môi trường.
Cũng xuất phát tự thực tiễn tại môi trường học tập, em Giàng A Giáo, học sinh lớp 8, Trường PTDT bán trú THCS Na Cô Sa (huyện Nậm Pồ) đã lên ý tưởng thực hiện mô hình WC thông minh dành cho học sinh bán trú. Nhận thấy trong quá trình sinh hoạt tại môi trường bán trú thì hệ thống nhà vệ sinh nhà trường là nơi phải phục vụ số lượng lớn học sinh, thêm vào đó là ý thức của một bộ phận học sinh chưa cao trong việc giữ gìn vệ sinh chung đã khiến nhiều học sinh có tâm lý e ngại khi bước vào nhà vệ sinh. Cùng với việc dọn dẹp khu nhà vệ sinh tốn khá nhiều thời gian đã khiến cho Giàng A Giáo nảy sinh ý tưởng chế tạo mô hình WC thông minh, nhằm giải quyết những vấn đề cấp thiết và bất cập như ô nhiễm, ý thức giữ vệ sinh chung, tiết kiệm nước...
Giàng A Giáo cho biết: Với hệ thống cảm biến tiệm cận và van điện từ kết nối với bộ công tắc điều khiển bằng điện thoại, mô hình sẽ có tính năng: Tự động xả nước khi có người đi vệ sinh, tự động rửa toàn bộ nhà vệ sinh hoặc hẹn giờ để rửa nhà vệ sinh, mạch cảm biến mực nước sẽ tự động bơm nước lên bể khi hết nước, hệ thống cửa tự động khi có người ra vào nhà vệ sinh, khi đến giờ dọn vệ sinh tổng thể cửa sẽ khóa, điều khiển tự động bằng giọng nói hoặc qua ứng dụng điện thoại thích hợp với mọi hệ điều hành, đồng thời cũng chia sẻ quyền quản lý qua điện thoại qua các thao tác rất đơn giản.
Theo em Giáo, tính sáng tạo của mô hình sản phẩm là sử dụng các thiết bị, linh kiện hoàn toàn có thể lắp đặt trên thực tế vì sử dụng điện 220V, đồng thời thiết bị tích hợp nhiều công nghệ hiện đại giúp việc quản lí, tiết kiệm điện nước, và hơn nữa giúp nhà vệ sinh trường học trở nên sạch sẽ không ô nhiễm.
Đây chỉ là 2 trong rất nhiều sản phẩm khoa học được các em học sinh vận dụng kiến thức đã học để sáng chế nhằm giải quyết những vấn đề thực tiễn của cuộc sống. Việc sáng tạo khoa học kỹ thuật không chỉ giúp các em thỏa mãn niềm đam mê sáng tạo mà còn tạo môi trường thuận lợi để các em xây dựng ước mơ trở thành nhà sáng chế trong tương lai.