Vượt qua quãng đường khoảng 10km từ trung tâm xã Mường Tùng, chúng tôi đến điểm trường trung tâm của Trường PTDTBT Tiểu học Nậm He. Trong khuôn viên sân trường chật hẹp, cô giáo Nguyễn Thị Đức, Hiệu trưởng nhà trường chào đón chúng tôi bằng nụ cười niềm nở. Mở đầu câu chuyện, cô Đức chia sẻ: Nơi đây là địa điểm đóng chân của 3 trường, đồng thời cũng là 3 cấp học: mầm non, tiểu học và THCS Nậm He. Với diện tích khoảng gần 1ha mà có cả 3 trường nên trường nào cũng chật chội. Do quỹ đất xây dựng trường học hạn chế, cán bộ, giáo viên các trường phải bố trí, sắp xếp lớp học sao cho phù hợp và khoa học; đặc biệt ưu tiên lớp học và cây xanh cho học sinh. Riêng nhà công vụ cho giáo viên, phòng học bán trú cho học sinh còn thiếu và không có diện tích đất để học sinh tăng gia sản xuất, ảnh hưởng không nhỏ đến việc ăn ở và học hành của các cháu.
Một tiết học của thầy và trò Trường PTDTBT Tiểu học Nậm He.
Ngoài điểm trường trung tâm, nhà trường còn có 12 điểm trường lẻ tại các bản trên địa bàn xã. Điểm gần nhất, cách điểm trường trung tâm khoảng 5 – 6km; điểm xa nhất thì cách tới hơn 20km. Để đến được đó, các thầy, cô phải trải qua quãng đường “hành quân” vô cùng vất vả, với những đoạn đường hẹp, quanh co và rất nguy hiểm, Nhiều điểm trường như: Huổi Sấy, Huổi Điết… còn không có điện sinh hoạt. Hiện nay, nhà trường có 24 phòng học; trong đó 6 phòng học bán kiên cố, còn lại là phòng học tạm. Tại các điểm bản, cơ sở vật chất còn đơn sơ; phòng học được làm bằng gỗ, mái lợp tôn. Nhiều điểm bản xa, giao thông đi lại cách trở nên các cô giáo phải ở lại trường đến cuối tuần mới được về nhà. Cuộc sống nơi điểm trường lẻ với những người dân nghèo khó, khiến giáo viên phải tự cung, tự cấp, lo từng bữa cơm, từng xô nước… Tuy nhiên, vì tình yêu nghề, yêu con trẻ đã trở thành động lực giúp các thầy, cô giáo vượt qua khó khăn, bám trụ với trường, với lớp.
Sau 26 năm công tác tại Trường PTDTBT Tiểu học Nậm He, cô giáo Can Thị Lộ thấu hiểu hơn ai hết về những khó khăn, vất vả của thầy và trò nhà trường để đưa con chữ đến với nơi vùng cao này. Cô giáo Lộ chia sẻ: Tuy điều kiện cơ sở vật chất của điểm trường đã được cấp trên quan tâm sửa sang, nhưng còn thiếu thốn. Trình độ dân trí ở đây còn thấp, đời sống còn nhiều khó khăn, để truyền đạt được kiến thức cho học trò, ngoài các buổi học chính trên lớp, cuối giờ học hàng ngày các thầy, cô đều tổ chức ôn bài cho học sinh. Bên cạnh đó, các cô giáo đã đến từng nhà để trao đổi, nắm thông tin, hoàn cảnh gia đình của từng học sinh để giúp đỡ các em. Dạy học ở nơi mà cái ăn, cái mặc còn thiếu; trong những ngày giá rét của mùa đông, nhiều học sinh nơi đây vẫn đi chân trần và mặc những chiếc áo mỏng không đủ ấm; thương các em học sinh, mỗi khi mùa đông đến, thầy cô giáo lại vận động các nhà hảo tâm ủng hộ áo ấm, giày dép hoặc về nhà mình quyên góp những quần áo cũ trong gia đình hay của người thân để đem lên cho các em dùng.
Nhiều học sinh vì quãng đường từ nhà đến trường rất xa, đi lại vất vả nên bỏ học; những lần như vậy, giáo viên phải đến thuyết phục, dỗ dành các em trở lại lớp. Mặc dù đội ngũ giáo viên còn nhiều người trẻ, nhưng với sự tâm huyết, gắn bó với vùng cao, các thầy cô giáo luôn nỗ lực rèn luyện kỹ năng, nghiệp vụ, đạo đức lối sống và luôn quan tâm đến đời sống, học hành của học sinh. Với quyết tâm vượt khó phấn đấu của tập thể nhà trường, năm học 2016 – 2017, Trường PTDTBT Tiểu học Nậm He đã đạt danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc; 2 tổ chuyên môn đạt danh hiệu Tổ lao động tiên tiến; 10 lớp đạt thành tích xuất sắc, 12 lớp đạt tiên tiến; 4 đồng chí cán bộ, giáo viên nhà trường đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua cấp cơ sở; 28 đồng chí đạt lao động tiên tiến; 100% học sinh hoàn thành chương trình lớp học… Năm học 2017 – 2018, nhà trường đã huy động 100% học sinh ra lớp và phấn đấu đạt nhiều thành tích cao trong năm học này.
Chia tay các thầy, cô giáo và học sinh Trường PTDTBT Tiểu học Nậm He, chúng tôi thật sự cảm động trước những nỗ lực vượt khó cũng như tình thương yêu mà các thầy, cô giáo ở đây dành cho học sinh của mình. Hy vọng rằng, với nhiệt huyết, hơi ấm của ngọn lửa yêu nghề và tình yêu con trẻ của giáo viên nhà trường, sẽ thắp sáng niềm tin vào một ngày mai tươi sáng nơi mảnh đất vùng cao gian khó này.