Hoa ban là loài hoa đặc trưng của núi rừng Tây Bắc, gắn bó với đời sống của nhân dân nơi đây, từ trong truyền thuyết của nhân dân, tới tập tục, sinh hoạt văn hóa thường ngày. Loài hoa này mang biểu tượng của sự sống, của tình yêu trường tồn, bất diệt. Dù bám rễ vào núi cao khô cằn hay trải qua cả một mùa đông lạnh giá, cứ xuân về, những cánh rừng ban lại trổ bông, nhựa sống như dồn hết cho những đóa hoa khiến cho loài hoa này không chỉ mộc mạc, hoang sơ mà còn thanh khiết, say đắm, quyến rũ. Dù mọc rất nhiều khắp núi rừng Tây Bắc nhưng Điện Biên mới là xứ sở của hoa ban.
Đi trên con đường vào thung lũng Mường Thanh mùa này sẽ thấy những vạt rừng trắng xóa sắc hoa ban. Trong từng thôn, bản vẫn thấy những chùm hoa ban lấp ló sau những mái nhà. Trên những con đường của thành phố Điện Biên Phủ, nhất là tuyến đường Võ Nguyên Giáp hoa ban bung nở rực rỡ, có những chùm rủ xuống như níu kéo bước chân người. Điểm thêm trong dải lụa trắng là những cây hoa ban mang sắc tím hồng. Với đồng bào các dân tộc nơi đây, mùa hoa Ban cũng là mùa đẹp nhất trong năm, thường gắn với các ngày vui của cộng đồng, lễ hội hay niềm vui đôi lứa, mùa kết duyên vợ chồng.
Đến với lễ hội Hoa Ban lần này du khách được trở về thăm lại mảnh đất anh hùng bất diệt đã đi sâu vào tiềm thức mỗi người con dân Việt Nam. Chẳng phải trùng hợp ngẫu nhiên mà hoa ban, loài hoa vốn chỉ thuộc về núi rừng với sắc trắng dịu dàng, giản đơn, đôi lúc điểm lẫn sắc tím; hương thơm cũng nhẹ nhàng, thanh nhã nhưng lại gắn liền với một trong những chiến thắng vĩ đại nhất trong lịch sử dân tộc. Tán không rộng, cành lá không sum suê, nhưng bằng sức sống cộng đồng, luôn vươn mình trong gió bão, cây ban đã góp phần chở che cho bộ đội; cho súng, pháo, xe tăng mà quân địch không thể phát hiện được. Rừng Mường Phăng, nơi cội nguồn lịch sử khi bao bọc trong mình Sở Chỉ huy của quân đội ta, (đứng đầu là Đại tướng Võ Nguyên Giáp) bên cạnh những cây Chò chỉ, cây Dẻ cao vút tầm mắt, những cây ban cũng vươn mình bung sắc trong mùa chiến dịch rộn rã. Những đêm trăng thanh, cảnh sắc nơi đây vừa hùng tráng vừa trữ tình, giảm bớt những ưu tư, phiền não, mệt mỏi cho Bộ Chỉ huy chiến dịch. 56 ngày đêm máu lửa, bom đạn tàn phá đất, người, thung lũng Mường Thanh trở thành chiến trường ác liệt nhất trong lịch sử kháng chiến chống Pháp xâm lược. Để rồi khi lá cờ "Quyết chiến, Quyết thắng" phất cao trên nóc hầm De Casstries, niềm vui vỡ òa trong nước mắt khi ta thắng Pháp trong một trận quyết đấu, đem lại hòa bình cho dân tộc, cũng là lúc những bông hoa ban đang độ tràn trề nhựa sống đã tô thắm cho chiến thắng, đưa người Thái nơi đây trở lại với mùa lễ hội, mùa của những điệu xòe đắm say.
Lễ hội Hoa Ban sẽ cho du khách được sống trong một không gian văn hóa truyền thống độc đáo của các dân tộc thiểu số sinh sống tại Điện Biên, hiểu thêm về văn hóa, tín ngưỡng qua những lễ hội như lễ Cầu mưa, Hạn khuống, Kin pang then, Xên bản, Xên mường, Té nước, đám cưới, mừng nhà mới, lễ Tủ cải, Tết cổ truyền… của đồng bào Tày, Thái, Mông, Lào, Khơ Mú, Si La, Hà Nhì…
Chương trình còn có triển lãm ảnh, sản phẩm, quà tặng du lịch sản phẩm văn hóa đặc trưng của Điện Biên và các tỉnh tham gia lễ hội, trưng bày giới thiệu sách về Điện Biên, Tây Bắc; về hoa ban. Và, một phần không thể thiếu là cuộc thi và giới thiệu ẩm thực “Hương sắc Điện Biên” cùng các hoạt động giao lưu giữa đồng bào và nhân dân Điện Biên với du khách qua các hoạt động như tung còn, kéo co, tù lu, giã bánh dày...
Tại Lễ hội Hoa Ban du khách còn được hòa mình trong một số điệu múa dân tộc với sự tham gia của các nghệ nhân, diễn viên các huyện, thị, thành phố, bản văn hóa của tỉnh Điện Biên nhằm tôn vinh, quảng bá, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc. Ngoài ra du khách còn được giao lưu, thi đấu thể thao các môn bóng chuyền, việt dã, các trò chơi, thi đấu thể thao dân gian.
Người Điện Biên tự hào về hoa ban cũng như cái cách họ tự hào về chiến thắng vậy và đó sẽ là những ấn tượng sâu đậm về Lễ hội Hoa Ban năm 2017 và Ngày hội Văn hóa - Thể thao - Du lịch tỉnh Điện Biên lần thứ V, về thành phố Điện Biên Phủ - Thành phố Hoa Ban diễn ra từ ngày 11 - 14/3/2017.
Mời bạn hãy lên Điện Biên để thêm hiểu, thêm yêu mảnh đất, con người nơi đây và để thêm một lần thấy thân thuộc, gắn bó hơn với hoa ban - người con gái xinh đẹp của thiên nhiên Tây Bắc!