Về qui mô, trường lớp, học sinh, cấp THCS có 114 trường (giảm 01 trường so với năm học trước do sáp nhập THCS và THPT Tả Sìn Thàng – huyện Tủa Chùa) với 1.318 lớp, 35.839 học sinh, trên 80% là học sinh các dân tộc ít người. Trong đó có 39 trường PTDTBT THCS (chiếm 34,2% số trường THCS toàn tỉnh), với 11.948 học sinh. Tỷ lệ huy động trẻ 11 tuổi vào lớp 6 đạt 86,4%, học sinh 11-14 tuổi học THCS đạt 89,2%. Mạng lưới trường lớp được phủ tới tất cả các xã vùng sâu vùng xa của tỉnh, đáp ứng nhu cầu đi học của con em các dân tộc.
So với các tỉnh đồng bằng, giáo dục THCS của Điện Biên còn rất nhiều khó khăn với tỷ lệ hộ nghèo cao, số xã diện đặc biệt khó khăn lớn. Ở cấp học này nguy cơ bỏ học, tình trạng đi học không chuyên cần là rất lớn bởi các em đang ở độ tuổi có khả năng lao động giúp gia đình.
Toàn tỉnh có 50% trường THCS có 100% số lớp tổ chức dạy học trên 6 buổi/tuần và 53,87% học sinh THCS được học trên 6 buổi/tuần. Trong năm đã tổ chức dạy nghề phổ thông cho 27 lớp với 634 học sinh THCS thuộc phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Điện Biên Phủ. Số học sinh THCS dự xét tốt nghiệp là 8.229, trong đó được công nhận tốt nghiệp là 8.185 học sinh, đạt 99,5%. So với 03 năm học gần đây, cho thấy chất lượng các môn học văn hóa của học sinh tăng khá khả quan, năm học 2009-2010, tỷ lệ tỷ lệ học sinh xếp loại học lực khá giỏi chiếm 30%; thì năm học 2012-2013, tỷ lệ tỷ lệ học sinh xếp loại học lực khá giỏi là 39%, tăng 9%; học sinh xếp loại yếu và kém 4,2%, giảm 3,07%.
Năm học 2012-2013, có 4/9 phòng Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng cổng thông tin điện tử tích hợp website của tất cả các trường THCS trên địa bàn. Có 9/9 phòng Giáo dục và Đào tạo đã triển khai hệ thống mail tên miền riêng đến cán bộ quản lý, giáo viên các nhà trường.
Trường PTDTBT THCS Mường Nhé đang phấn đấu đạt chuẩn quốc gia
Về các hội thi, cuộc thi và triển lãm thiết bị dạy học tự làm cấp THCS có 67/70 sản phẩm đoạt giải, chiếm 95,7%. Ban tổ chức trao 02 giải nhất toàn đoàn cho phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Điện Biên, thành phố Điện Biên Phủ. Thi “Thiết kế bài giảng điện tử E-learning” có 75 sản phẩm cấp THCS dự thi cấp tỉnh. Thi học sinh giỏi cấp tỉnh có 490 học sinh cấp THCS dự thi và có 267 em đoạt giải.
Thi Violimpic Toán học qua mạng Intenet có 1.780 học sinh THCS tham gia có 05 em đoạt giải (01 huy chương vàng, 02 huy chương bạc, 01 huy chương đồng, 01 giải khuyến khích). Thi giải toán trên máy tính cầm tay vòng toàn quốc có 03 học sinh đoạt giải (01 giải ba và 02 giải khuyến khích). Có 01 em đoạt giải nhất vẽ tranh, 01 em đoạt giải chỉ huy đội xuất sắc tại cuộc thi "Tiếng kèn Đội ta - Triển lãm mỹ thuật thiếu nhi" 2013 khu vực phía Bắc tại Thái Nguyên; 01 em đoạt giải khuyến khích trong cuộc thi triển lãm tranh thiếu nhi toàn quốc 2013. Cuộc thi “Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn” dành cho học sinh do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, học sinh THCS Điện Biên đoạt 02 giải khuyến khích.
Về hoạt động thể thao, trong tháng 7, giải điền kinh học sinh phổ thông toàn quốc năm 2013 được tổ chức tại tỉnh Thanh Hóa, Điện Biên có 05 vận động viên học sinh THCS tham gia, kết quả đoạt 07 huy chương các loại (01 huy chương vàng chạy 100m nữ, 01 huy chương bạc chạy 200m nữ, 01 huy chương đồng chạy tiếp sức 4x100m nữ, 01 huy chương vàng ném bóng nữ, 01 huy chương đồng ném bóng nữ).
Tại Hội thi tiếng hát người giáo viên tỉnh Điện Biên lần thứ VI, có 9/9 phòng Giáo dục và Đào tạo tham gia, kết quả Sở đã trao 02 giải nhất toàn cho phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tuần Giáo và huyện Điện Biên. Hội thi “Giai điệu tuổi hồng” lần thứ III năm 2013 dành cho học sinh, giải nhất toàn đoàn thuộc về phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Điên Biên.
Công tác xây dựng trường chuẩn Quốc gia, kết thúc năm học cấp THCS có 36/114 (trong đó có 6 trường PTDTBT) trường đạt chuẩn quốc gia, chiếm 31,6% số trường THCS toàn tỉnh, tăng 11 trường so với năm học trước.
Công tác phổ cập giáo dục THCS, tỉ lệ huy động trẻ hoàn thành chương trình tiểu học vào lớp 6 đạt 95,8%, tỉ lệ học sinh tốt nghiệp THCS năm qua đạt 98,2%, tỉ lệ trẻ 15-18 tuổi có bằng tốt nghiệp THCS đạt 83,8%. Có trên 70% học sinh tốt nghiệp THCS học tiếp cấp THPT. Có 112/112 (100%) đơn vị xã, phường, thị trấn duy trì đạt chuẩn; 9/9 (100%) đơn vị cấp huyện duy trì đạt chuẩn. Kết quả này ở thời điểm chưa chia tách số liệu mới là 10 huyện, thị, thành phố với 130 xã.
Về phòng học, cấp THCS có 1.175 phòng học, trong đó có 987 phòng kiên cố, 95 phòng học bán kiên cố, 93 phòng học tạm. Hệ thống trường PTDTBT THCS với 490 phòng ở kiên cố, 216 phòng ở tạm, 4.009 giường nằm cho học sinh.
Đội ngũ nhà giáo tại các phòng Giáo dục và Đào tạo cơ bản đủ về số lượng, có phẩm chất đạo đức và ý thức chính trị tốt, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ngày càng được cải thiện. Năm học 2012-2013 cấp THCS có 3.029 người, giáo viên THCS có trình độ chuẩn và trên chuẩn về đào tạo đạt 96,1%.
Về đổi mới pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, toàn cấp học tiếp tục thực hiện đại trà xây dựng mô hình nhà trường đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá. Chỉ đạo giáo viên nâng cao một bước ý thức tự bồi dưỡng thường xuyên về đổi mới pháp dạy học, tiếp tục thực hiện chủ trương “mỗi giáo viên và cán bộ quản lý có một nội dung đổi mới pháp dạy học và quản lý”. Tăng cường công tác bồi dưỡng và dự giờ thăm lớp, tổ chức rút kinh nghiệm giảng dạy ở các tổ chuyên môn, hội thảo cấp tổ, cấp trường, cụm trường. Tăng cường đổi phương pháp dạy học, dạy học sát đối tượng, sử dụng linh hoạt các hình thức dạy học tích cực, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học.
Học sinh trung học thắp hương các phần mộ liệt sĩ tại nghĩa trang quốc gia A1 – Thành phố Điện Biên Phủ
Trong năm học, Sở đã phối hợp với Dự án Giáo dục trung học cơ sở vùng khó khăn nhất của Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hiệu quả các hoạt động, thí điểm học bổng học sinh THCS nhóm các dân tộc thiểu số ít người nhất Thí điểm tổ chức bữa ăn cho học sinh tại các trường được Dự án xây phòng ở, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về giáo dục và giới. Dự án đã trao 67 suất học bổng trị giá 200 USD/học sinh/năm, hỗ trợ 60.660 kg gạo cho 2.022 học sinh, mỗi học sinh được nhận 30kg/3 tháng giáp hạt. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên, cán bộ quản lý các trung tâm học tập cộng đồng và các trường THCS theo mục tiêu của dự án.
Với sự quyết tâm của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và sự quản lý chỉ đạo khoa học, có hiệu quả của các cấp đã góp phần đem lại những kết quả, những bước tiến quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu phát triển của giáo dục và đào tạo tỉnh./.