Một giờ học tiếng việt của học sinh Trường tiểu học Sín Chải.
 

Nằm ngay trung tâm thị trấn, dòng họ Vì hiện là một trong những dòng họ khuyến học tiêu biểu được huyện Tủa Chùa xây dựng thành công. Cũng giống như nhiều địa bàn vùng cao khác của huyện Tủa Chùa, trước kia con em họ Vì không “mặn mà” với việc học do không hiểu rõ tầm quan trọng của cái chữ. Không chỉ đối với các gia đình khó khăn, mà nhiều hộ kinh tế khá giả nhưng cũng chỉ cho con học đến độ biết đọc, biết viết, bởi quan niệm “cái chữ không làm no cái bụng”. Song cho đến nay, trong tổng số 10 hộ, với 49 nhân khẩu toàn dòng họ thì đã có 2 người trình độ trên đại học; 5 người trình độ đại học; 1 cao đẳng; 4 trung cấp; 6 cháu đang theo học đại học; còn lại 100% trẻ trong độ tuổi đi học đều được đến trường. Con cháu trong dòng họ có nhiều người đang tham gia công tác và đảm nhiệm các chức vụ quan trọng của cấp huyện, xã, thôn bản; trong đó có 11 người là đảng viên.

Không phải “ngẫu nhiên” có được những kết quả “vượt bậc” đó, mà theo Trưởng dòng họ Vì A Hao thì đó là nhờ sự nỗ lực thay đổi nhận thức của các gia đình thông qua phong trào học tập.

Ðể kịp thời động viên con cháu, dòng họ xây dựng quỹ khuyến học, phát động đóng góp 1 triệu đồng/hộ/năm; từ năm 2016, mỗi nhân khẩu đóng góp 4.000 đồng/tháng. Trên cơ sở đó, trước mỗi năm học mới dòng họ đều tổ chức đánh giá, trao quà cho các cháu có thành tích trong học tập và thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng. Ðồng thời, duy trì đều đặn lễ tuyên dương, động viên các cháu vượt qua hoàn cảnh vươn lên rèn luyện, học tập tốt. Chi hội và ban khuyến học dòng họ có sổ vàng truyền thống hiếu học ghi danh các gia đình hiếu học, gia đình văn hoá.

Ðến nay, ở huyện vùng cao Tủa Chùa, những dòng họ khuyến học như dòng họ Vì không còn hiếm. Truyền thống hiếu học đã và đang được khơi dậy ở 20 dòng họ tại khắp các bản làng, mà điển hình phải kể đến các dòng họ: Mùa, Thào, Vừ, Ðiêu, Tòng... Ðến nay toàn huyện có 86,4% người trong độ tuổi từ 15 - 60 biết chữ, trong đó người trong độ tuổi từ 15 - 35 biết chữ đạt 96,3%; 100% cán bộ công chức cấp huyện được đào tạo đáp ứng tiêu chuẩn quy định; 100% cán bộ cấp xã được bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng lãnh đạo, quản lý, điều hành theo vị trí công việc; 59,3% lao động nông thôn tham gia học tập, cập nhật kiến thức, kỹ năng, chuyển giao khoa học kỹ thuật công nghệ sản xuất tại các trung tâm học tập cộng đồng...

“Phát huy những kết quả đó, song để Ðề án thực sự mang lại hiệu quả sâu rộng, thì việc hướng các hoạt động đến cơ sở vẫn được huyện xác định là trọng tâm. Cùng với việc tuyên truyền nâng cao nhận thức, phát huy hiệu quả vai trò nòng cốt của Hội Khuyến học và Phòng Giáo dục - Ðào tạo trong thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn và công tác khuyến học khuyến tài, thì việc chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, tổ chức hội, doanh nghiệp ở mọi thành phần kinh tế hỗ trợ về vật chất, tài chính; tổ chức điều tra nhu cầu học tập, trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch đào tạo phù hợp là 2 giải pháp quan trọng mà huyện tiếp tục xác định trong thời gian tới” - Bà Hoàng Tuyết Ban, Phó Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa khẳng định.