Các hoạt động ngày hội, ngày lễ trong trường mầm non được sắp xếp theo suốt thời gian của năm học. Bắt đầu từ ngày hội đến trường của bé, ngày tết Trung thu, ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày hội vui khoẻ 22/12, ngày hội bé khoẻ ngoan, cuối năm học là ngày quốc tế thiếu nhi 1/6,... Việc tổ chức ngày hội ngày lễ đã mang lại không khí vui vẻ, phấn khởi, thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ, hơn thế còn giúp trẻ phát triển một cách toàn diện các lĩnh vực: giáo dục thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội.
Bé vui tết Trung thu – trường mầm non Hoa Sen, thành phố Điện Biên Phủ
Như vậy, tổ chức ngày hội, ngày lễ là hình thức giúp trẻ bộc lộ những kinh nghiệm trong cuộc sống xã hội tại thời điểm có ý nghĩa xã hội nhất định để giáo dục truyền thống, đem lại niềm vui sướng góp phần phát triển toàn diện cho trẻ. Số này xin giới thiệu cùng đồng nghiệp “Một số kinh nghiệm tổ chức tốt ngày hội, ngày lễ trong trường mầm non”.
Như chúng ta đã biết, từ lâu lễ hội đã gắn bó với đời sống văn hoá tinh thần của cộng đồng các dân tộc trên khắp đất nước. Trải qua bao thế hệ, bao thăng trầm lịch sử, nhân dân ta vẫn giữ được bản sắc văn hoá truyền thống của dân tộc và ngày càng phát triển. Lễ hội là một hoạt động mang tính truyền thống, mang tính cộng đồng có tác động mạnh mẽ đến tinh thần của mỗi người dân Việt Nam. Đặc biệt đối với trẻ trong độ tuổi mầm non, lễ hội lại là một món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống cũng như trong sinh hoạt của trẻ, nó đáp ứng nhu cầu xúc cảm, giao lưu và là một trong những hoạt động giáo dục hấp dẫn. Việc tổ chức lễ hội trong trường mầm non được coi là một trong những phương tiện giáo dục nhiều mặt cho trẻ. Những ngày hội, ngày lễ tạo điều kiện cho trẻ được tham gia hoạt động một cách tích cực, không mệt mỏi, mang lại cho trẻ niềm vui sướng, sự hào hứng, điều này tác động tích cực đến sức khoẻ tinh thần của trẻ. Do vậy muốn tổ chức tốt hoạt động lễ, hội cho trẻ trong trường mầm non cần:
1. Xây dựng kế hoạch ngày hội, ngày lễ trong năm học
Cũng như bất cứ một hoạt động nào, một công việc gì thì việc lập kế hoạch cụ thể để chỉ đạo là điều vô cùng cần thiết, bởi khi đã có kế hoạch ngay từ đầu năm học thì mỗi quản lí sẽ dễ dàng trong việc chỉ đạo xây dựng môi trường, bồi dưỡng nội dung đầu tư thiết bị, dụng cụ hoá trang và tổ chức tốt các ngày hội ngày lễ theo đúng nội dung kế hoạch và thực hiện có hiệu quả. Hiện nay chúng ta đang thực hiện chương trình giáo dục mầm non do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, vì vậy mà việc tổ chức ngày hội, ngày lễ trong trường mầm non cần tổ chức theo chương trình giáo dục mầm non để phù hợp với mục tiêu chung của cấp học.
Bên cạnh đó nhà trường luôn lưu ý xây dựng kế hoạch lễ hội phù hợp với từng chủ đề, thời điểm và khả năng nhận thức của trẻ; đảm bảo tính vừa sức, tích cực, năng động, sáng tạo của cô và trẻ để đạt hiệu quả cao nhất.
Ví dụ 1: Với Ngày hội đến trường của bé, Vui Tết trung thu, nhà trường cần xây dựng kế hoạch ngay từ đầu năm học. Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo, kết hợp với các tổ, khối trưởng bàn bạc thống nhất nội dung trọng tâm; phân công nhiệm vụ cho lớp, giáo viên. Chọn các nội dung, hình thức tổ chức phù hợp chủ đề trường mầm non và chỉ đạo các tổ, khối thực hiện các hoạt động giáo dục cho phù hợp.
Ví dụ 2: Để giáo dục trẻ “Uống nước nhớ nguồn” biết ơn những người đã hy sinh vì nền độc lập của dân tộc vào mỗi dịp 22/12 nhà trường có thể xây dựng kế hoạch tổ chức sân chơi “Những chiến sĩ tí hon” cho trẻ. Với nội dung này cần nghiên cứu chỉ đạo giáo viên giáo dục trẻ thực hiện các nội dung theo bước chân chú bộ đội như: tập đội hình đội ngũ cho trẻ, tập hành quân như chú bộ đội, tập các bài đồng diễn thể dục nhịp điệu…hoặc tổ chức cho trẻ tham gia các trò chơi nhằm rèn luyện khả năng nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin sự phối kết hợp với các bạn trong thực hiện nhiệm vụ.
Ví dụ 3: Với ngày Tết Nguyên đán thời gian thực hiện vào đúng tết cổ truyền của dân tộc vì vậy nhà trường nghiên cứu và chỉ đạo thực hiện kết hợp chủ đề “Thế giới thực vật” và hoa quả của bé. Với thời điểm tết cổ truyền, có thể xây dựng kế hoạch tổ chức Ngày hội thân thiện sáng tạo, đối tượng tham gia cô, trẻ trong trường kết hợp cha mẹ trẻ và cộng đồng. Cần có kế hoạch cụ thể cho từng tổ/khối như lớp mẫu giáo 3 tuổi phụ trách quầy hàng lưu niệm, lớp mẫu giáo 4 tuổi phụ trách quầy hàng ẩm thực còn lớp mẫu giáo 5 tuổi phụ trách rau hoa quả ngày tết. Công việc của các lớp được giao trực tiếp cho giáo viên (tổ trưởng) chịu trách nhiệm.
Trong quá trình lập kế hoạch lễ hội trong nhà trường luôn chú ý đến nội dung, mục đích, yêu cầu của từng ngày hội, ngày lễ. Từ đó xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng ngày lễ, ngày hội; ngày hội, ngày lễ nào nhà trường tổ chức tập chung nhằm tuyên truyền rộng, ngày hội nào tổ chức tuyên truyền nội bộ… để giáo viên chủ động kế hoạch ngay từ đầu năm học, có tinh thần xây dựng kế hoạch và sự chủ động trong công tác chuẩn bị thực hiện của cô và trẻ theo lớp của mình.
Tiết mục A-erobic của các bé trường mầm non xã Thanh Xương, huyện Điện Biên
2. Bồi dưỡng cho giáo viên nâng cao nhận thức về nội dung của lễ hội
Đội ngũ giáo viên là lực lượng nòng cốt để thực hiện kế hoạch, do vậy nhà trường luôn quan tâm nâng cao nhận thức của giáo viên về vai trò và hình thức tổ chức lễ hội cho trẻ thơ.
Để đáp ứng yêu cầu, giáo viên cần có vốn tri thức phong phú về lễ hội và thực hiện tốt kế hoạch năm học, Ban giám hiệu cần tích cực họp bàn cùng với tổ chuyên môn của nhà trường để tổ chức lớp bồi dưỡng tìm hiểu về lễ hội bằng nhiều hình thức.
Chẳng hạn, tổ chức bồi dưỡng qua các buổi hội thảo, sinh hoạt chuyên môn: Ngay từ đầu năm học, nhà trường dành thời gian sinh hoạt chuyên môn để bồi dưỡng cho giáo viên cùng tìm hiểu về ngày hội, ngày lễ chung của trường, ngày lễ được tổ chức riêng cho từng nhóm lớp do giáo viên xây dựng nội dung và tổ chức tại lớp mình. Định hướng sưu tầm tài liệu tham khảo về lễ hội qua mạng internet, qua sách, báo, đài… để giáo viên trao đổi thảo luận trong các buổi họp chuyên môn sau đó về viết bài thu hoạch dựa trên đặc điểm tình hình của trường, lớp.
Ví dụ: Trong “Ngày hội đến trường của bé” đầu năm học nội dung chủ yếu tạo cho trẻ tâm lý thích được đến trường, tạo cho cha mẹ học sinh hiểu ngày hội toàn dân đưa trẻ đến trường và từ đó xây dựng nội dung, tập trung vào các hoạt động tuyên truyền, trang trí trường lớp bắt mắt, gây hứng thú cho trẻ; tổ chức văn nghệ chào mừng, đón trẻ đầu cấp, đón nhận những lời chúc mừng động viên từ đại biểu; sự ân cần đón chào của cô; cha mẹ trẻ quan tâm chuẩn bị cho trẻ bộ trang phục đẹp nhất…
Ví dụ: Trong ngày lễ kỷ niệm ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày 8/3.
Mục đích giáo viên hiểu rõ hơn nội dung ngày hội dành cho cán bộ giáo viên đặc biện là chị em phụ nữ chủ yếu, thông qua ngày hội giáo viên phải biết nâng lưu tôn trọng nghề mình đã chọn là một nghề thiêng liêng cao cả, nghề trồng người từ đó mỗi giáo viên nâng cao tinh thần trách nhiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, gợi cho trẻ có cảm xúc biết kính trọng thầy cô, biết bày tỏ tình cảm với bà, với mẹ, với các chị em gái trong ngày 8/3 và khả năng tưởng tượng về một số ngày hội khác như sinh nhật...
Với các ngày hội lớn tổ chức với quy mô toàn trường, nhà trường tổ chức họp với các giáo viên cốt cán như (tổ khối trưởng, bí thư chi đoàn, kế toán, đại diện cha mẹ trẻ...), phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận, từng cá nhân liên quan (người làm chương trình, người phụ trách tài chính, người phụ trách công tác văn nghệ, người chuẩn bị trang trí khánh tiết, người chuẩn bị về phông bạt bàn ghế loa đài…). Sau một thời gian nhất định kiểm tra công tác chuẩn bị của từng bộ phận, từng người để chỉnh sửa và bổ sung cho hoàn thiện.
Đối với ngày hội ở các lớp tổ chức cần hướng cho giáo viên hiểu rõ hơn tầm quan trọng của công tác chuẩn bị.
Cần tạo cho trẻ tâm thế thích thú tham gia lễ hội. Mỗi giáo viên phải trò chuyện với trẻ giúp trẻ hiểu nội dung ngày lễ, có thể cho trẻ quan sát trước, xem qua băng đĩa như Tết trung thu, lễ hội mừng lúa mới, hội chợ xuân...
Thông qua băng đĩa, tham quan, trò chuyện giúp trẻ hiểu rõ hơn về lễ hội từ đó chuẩn bị tâm thế cho ngày hội được tốt hơn.
Cần tạo cho trẻ có môi trường lớp học, đồ dùng phục vụ cho lễ hội của lớp có chất lượng.
Bắt nguồn từ nhận thức tư duy trực quan của trẻ, mỗi giáo viên xác định muốn lễ hội có ấn tượng sâu sắc với trẻ của lớp thì ngoài việc để lại tâm thế còn phải chú ý đến tạo môi trường lớp học đẹp, rực rỡ phù hợp với nội dung ngày hội, ngày lễ.
3. Đầu tư trang thiết bị, dụng cụ hoá trang và công tác xã hội hoá giáo dục
Để cô và trẻ trong trường thực sự đến với lễ hội đòi hỏi cần phải có điều kiện về cơ sở vật chất trang thiết bị, dụng cụ hoá trang đầy đủ và đa dạng phong phú. Muốn có được thiết bị, dụng cụ hoá trang đa dạng phong phú theo nội dung của mỗi lễ hội thì việc đầu tiên của nhà trường cần phải làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục để mua sắm đầu tư dụng cụ hoá trang, thiết bị phục vụ cho công tác lễ hội như (trống cơm, nón quai thao, quạt múa của cô và trẻ, quần áo váy tứ thân, các bộ hóa trang con vật và một số hoá trang trang thiết bị khác phục vụ cho ngày hội, ngày lễ).
Với kết quả xã hội hoá trên nhà trường đã xây dựng kế hoạch đầu tư mua sắm bổ sung một số đồ, dụng cụ cho ngày hội ngày lễ sau đó phân công một thành viên trong Ban giám hiệu chịu trách nhiệm chính về ngày hội, ngày lễ của trường, và có kế hoạch đầu tư thỏa đáng.
Muốn cô và trẻ nhà trường có được những ngày hội, ngày lễ thực sự có ý nghĩa mỗi cô giáo, mỗi cha mẹ, cộng đồng trên địa bàn trường cần làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục để qua mỗi năm học nhà trường chủ động và đầy đủ hơn về đồ dùng dụng cụ, thiết bị cần thiết phục vụ tốt các ngày hội, ngày lễ trong năm học.
4. Phối kết hợp với cha mẹ trẻ
Chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non phụ thuộc nhiều vào sự tham gia đóng góp, việc tuyên truyền của các bậc cha mẹ trẻ tham gia tổ chức ngày hội, ngày lễ. Trước hết nhà trường cần tạo sự tin tưởng phấn khởi của cha mẹ khi thấy con mình được tham gia lễ hội, một hoạt động bổ ích nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Sau đó cha mẹ đóng góp vật chất, tinh thần, kết hợp giúp nhà trường và lớp tổ chức ngày hội, ngày lễ chu đáo nâng cao hiệu quả giáo dục.
Để có sự quan tâm của các bậc cha mẹ, trước khi tổ chức buổi lễ, nhà trường cần mời thường trực hội cha mẹ học sinh, các chi hội trưởng các lớp để báo cáo kế hoạch lễ hội của nhà trường, lấy ý kiến xây dựng của chi hội từ đó xây dựng kế hoạch cụ thể về kinh phí, nội dung, thời gian và hình thức tổ chức sau đó thông báo để cha mẹ trẻ toàn trường nắm được. Đến ngày hội, nhà trường gửi giấy mời chi hội các lớp đến để giúp lớp mình về một số công việc phục vụ lễ hội như chuẩn bị, hoá trang cho trẻ và một số công việc khác.
Sau mỗi ngày hội, nhà trường có nội dung đánh giá về công tác phối kết hợp cha mẹ học sinh cho ngày hội chủ yếu là cảm ơn cha mẹ có tinh thần tham gia công tác xây dựng phong trào.
Hy vọng một số kinh nghiệm này sẽ giúp các đồng nghiệp đem lại hiệu quả khi tổ chức ngày hội, ngày lễ trong trường mầm non. Mong muốn nhận được những chia sẻ, trao đổi của các đồng nghiệp./.
GDMN - Đánh giá sự phát triển của trẻ trong giáo dục mầm non hiện nay
Những điểm mới trong Chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông năm 2018 so với Chương trình giáo dục phổ thông năm 2006.
GDMN- Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong các cơ sở giáo dục mầm non
Tổ chức hoạt động học theo hướng trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo ở cơ sở giáo dục mầm non
CNTT&NCKH – Tin chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các nhà trường phổ thông hiện nay.
GDMN - Chia sẻ kinh nghiệm số 29 - Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động góc cho trẻ mẫu giáo trong trường mầm non
Sinh hoạt tổ chuyên môn - hình thức hiệu quả trong bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên mầm non
GDMN - Chia sẻ kinh nghiệm số 32: Thiết kế môi trường giáo dục ở trường mầm non theo quan điểm giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”
GDMN- Đảm bảo an toàn, phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ trong các cơ sở giáo dục mầm non
GDMN - Thực hiện chương trình giáo dục mầm non ở lớp mẫu giáo ghép theo quan điểm giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”
